MİMARİDEN BAŞARMASI BEKLENENLER

Mimari tasarımının ağırlıklı olarak tutumu faydacılıktır. Etik bulunan pratik işlevsel hedeflere ulaşılması ve gerekli kullanışlılığın elde edilmesi en üst amaçtır. Mimarinin bu amaca ulaşmadaki başarımı (performansı) 5 ana başlık altında incelenebilir: 
 1) İnsana özgü ve toplumsal etkinlikler için bir zemin ve mekan tanımlayıcı olarak;
 2) Çevresel bir süzgeç (filtre) olarak;
 3) Kültürel bir eser / varlık olarak;
 4) Ekonomik bir değer olarak; 
 5) Çevresel etki olarak

İnsanın mekanı algılaması / duyumu için kritik önemi olan etmenler (Richard Küller): 
Bir merkezin varolması,sarılmış sarmalanmış olma ve birliktelik duygusunu yaşama

İnsan gereksinimleri tarihseldir. Toplumsal-tarihsel bağlamda şekillenirler ve o bağlamdaki özgül insanlık durumunu yansıtırlar. 

Salt bireysel fizyolojik gereksinimler:
 Tamamen kişisel olan, kişinin kendi dışındaki bireylerin varlığını içermeyen fizyolojik gereksinimler:
 - Biyolojik gereksinimler (vücudun konfor eşikleri) ve içgüdüsel gereksinimler;
 - Duyumsal gereksinimler / çevre ile duyumsal ilişki (istenmeyen duyumsal yoksunluk veya onun tam tersi olan «aşırı uyarılma»); 
- Bedensel hareket ve vücudun boyutlarından kaynaklanan gereksinimler (antropometri ve ergonomi)

Kişinin kültürel gereksinimleri:
 Kişinin başkalarının da yer aldığı toplumsal durumlardan kaynaklanan gereksinimleri vardır. Bunlara toplumsal gereksinimler diyebiliriz. Farklı toplumsal durumların yarattığı olgular: 
- Alansallık - 
Kalabalıklık ve yoğunluk 
- Özel hayat (tek baĢınalık/yalnızlık; yakınlık; anonimlik)


Mekanların Büyüklük, şekillenmeveilişkileri en mekanların büyüklüklerinin, şekillenmelerinin ve aralarında kurulan ilişkilerin belirlenmesini etkileyen etmenler, hizmet edecekleri etkinliklerden kaynaklanır.
 - etkinliklerin özellikleri,
 - kullanıcıların özellikleri ve
 - kullanıcıların içinde bulunduğu toplumun özellikleri göz önünde tutulur.
 Mekanların büyüklük ve şekillerinden çok ilişkileri kritik önemdedir. Mimari çevreler genellikle bir bağ örüntüsü oluşturan
mekanlar topluluğu / birliğindenoluşur. Bu bağ örüntüsü ideal olarak kullanıcıların sürdürdüğü yaşamörüntüsüne uyar. Mimari tasarımda, mekanların ilişkilendirilmesinin uygunluğu ve toplumsal etkileşimi kolaylaştırması, dolayısıyla doğruluğu beklenir. Bunun içindir ki, tasarımlanan mimari çevrelerin kullanıcılarının yaşam örüntülerini anlamak önemlidir.

Bu nedenle, gerekli bağlantı örüntüsünü ve dolaşım düzenini sağlayacak mekan yerleşim planı ve mekanların yan yana gelişlerinin kritik önemi bulunmaktadır. Mekanların «bitişiklikleri» için değişik ölçütler şunlar olabilmektedir:
 - Doğrudan fiziksel giriş;
 - Görsel erişim;
 - Doğal havalandırma;
 - Gürültüden kaçınma;
 - Gizlilik sağlama;
 - Mekanın tampon olabilme rolü 

İnşailen zarfın filtreleme işlevlerivaya ilişkin («atmosferik»)
ısı, havanın devinimi, nem, yağışlar, hava kirliliği);
 - Işığa ilişkin (günışığı, yapay ışık, parlama, karanlık)
 - Görsel (manzara, gizlilik)
 - Sese ilişkin (gürültü)
 - Biyolojik (ziyaretçiler, davetsiz misafirler, haşarat ve böcekler, mikro-organizmalar)


Teknolojik gelişimin değişik düzeylerinde yaratılan nesneler medeniyetin yarattığı biçimler olarak tanımlanabilirler. Kültürel varlıklar olarak ise, ortaya çıkışlarını yönlendiren toplumsal ruh (tin) açısından anlamsal olarak incelenirler. Mimarinin anlamı, toplumsal ve kültürel bağlamı ile ilişkilidir. Mimarlık, içinde yaratıldığı zamanların ruhunu anlamak için incelenebilecek varlıklardan biridir.


Duygusal anlam: Çevremizle ilgili duygularımızı mekanın atmosferi (ambiyansı) yönlendirir. Bu doğrudan deneyimimiz anında hüküm verdiğimiz bir anlamdır. Estetik, belleğe dayalı ve sembolik bazı atıflar, bir mimari mekanla ilgili taşıyor olabileceğimiz duyguları harekete geçirebilir. Duygusal anlamın kültürler ötesi bir boyutu vardır.

 Estetik anlam: Kendilerine karşı sezgisel bir duyuma sahip olduğumuz ve zaman ve kültürü aşan estetik ilkeler ve nitelikler vardır (örneğin, gestalt; altın oran). Birlik/bütünlük veya kendi içinde bir bütünlüğü olan bir sistemin kendisi estetik bir anlam taşır.